19 februari 2010

Vrijheid (1), waar hebben we het eigenlijk over

Vrijheid is een breed begrip. Wikipedia geeft als omschrijving “Vrijheid wordt meestal gezien als de mogelijkheid om te doen en laten wat men wil terwijl een ander dat ook kan, zowel in lichamelijke als in geestelijke zin.”
In het boek “de eeuw van Azie” van Kishore Mahbubani, maakt de schrijver een helder onderscheid in vrijheid. Hij onderscheidt 8 vormen van vrijheid:
  • Vrijheid van gebrek. Heeft men altijd voldoende te eten; leidt niemand honger, is er geen hongersnood?
  • Vrijheid van onveiligheid. Weet je zeker dat je veilig de straat op kunt, hoef je niet te vrezen voor je leven?
  • Vrijheid van werkkeuze. Ben je lijfeigene, of kun je zelf kiezen voor wie je wil gaan werken
  • Vrijheid van reizen. Mag je de grens over zonder te worden dood geschoten? En mag je ook weer zonder dat dit problemen oplevert terug komen?
  • Vrijheid van willekeurige arrestaties en opsluiting. Wordt de rule of law gerespecteerd, staat er niemand boven de wet?
  • Vrijheid van denken. Welke informatie is beschikbaar? Mag je daarvan denken wat je wilt?
  • Vrijheid van meningsuiting. Mag alles wat bedacht wordt, ook worden gezegd?
  • Vrijheid van leiders kiezen. Kan bevolking zelf kiezen wie ze de komende 4 jaar gaat regeren?
Door het onderscheid te maken in deze 8 vrijheden wordt duidelijk dat vrijheid een heel diffuus maar ook relatief begrip is. 2 voorbeelden:

China is een land met een beperkte vrijheid wordt wel eens gezegd. O ja? Ze hebben steeds meer te eten, ze hebben steeds meer veiligheid, ze mogen switchen van werkgever, ze mogen de grens over reizen, er komt steeds meer rule of law, ze mogen steeds meer vrij denken, ook zijn er tegenwoordig verkiezingen voor het kiezen van de burgemeester. Alleen de absolute vrijheid van meningsuiting en de vrijheid om de leiders in Peking te kiezen hebben ze niet. Het relatieve gebrek aan vrijheid van meningsuiting hangt sterk samen met een totaal andere cultuur, waarin trots op het land veel belangrijker is. Verder valt het te betwijfelen of China beter wordt van een gekozen landelijk bestuur, beter een goede “dictatuur” dan een slechte democratie. Kortom, het valt wel mee met de onvrijheid in China.

Irak is een land waar democratie is gebracht, vooral volgens de Amerikanen het hoogste goed aan vrijheid. De Irakezen hebben nu hun nieuwe leiders gekozen, alleen heeft 1 bevolkingsgroep, de Soennieten, afstand moeten doen van een deel van de macht. Hier waren ze niet tevreden mee, met als gevold dat er nu gebrek heerst, onveiligheid, willekeur. Kortom de vrijheid is in Irak behoorlijk verminderd, terwijl de VS toch Irak kwam bevrijden van Saddam Hoesein, ze kwamen vrijheid brengen!

Hiermee wil ik maar aangeven dat vrijheid heel relatief is. Als de eerste vrijheden niet beschikbaar zijn (voedsel en veiligheid), zullen de andere vrijheden je veel minder interesseren. Het is dus een opgaande trap, elke vrijheid wordt pas belangrijk als de daarvoor genoemde vrijheden zijn geborgd.


             Vrijheid 2