01 februari 2016

Ons voedsel (10): waar is de nieuwe landbouwgrond

Bij een gelijkblijvend landoppervlak en een toenemende bevolking, is de hoeveelheid landbouwgrond per inwoner afgenomen in de afgelopen decennia.

Landbouwgrond per hoofd van de bevolking
Bron: http://www.globalchange.umich.edu/globalchange2/current/lectures/land_deg/land_deg.html

Tegelijkertijd is door een toenemende welvaart, de vleesconsumptie toegenomen. Door de groeiende bevolking en de groeiende vraag naar vlees is de hoeveelheid benodigd land voor landbouw ook enorm gegroeid.

productie per ha, land per hoofd, vlees, voedsel, biobrandstof
bron: http://www.kitco.com/ind/Claire/images/20131007/clip_image002_0000.jpg

 Deze afname van de hoeveelheid landbouwgrond per inwoner en de stijging van de benodigde landbouwgrond heeft er, zeker vanaf 2000 toe geleid dat een enorme ontwikkeling van land handel op gang is gekomen.

Wereldwijd verkocht land oppervlak in ha
Verkocht land oppervlak in ha (o.b.v. 40% van de landdeals van Landmatrix)

Er is een duidelijke stijging te zien in het verkochte landoppervlak. Na 2009 daalt het verkochte oppervlak land. Dit ligt aan verschillende redenen, waarbij niet duidelijk is wat de meest bepalende reden is:
- 2008 begin de economische crises, dat mogelijk tot een verlaging in de landverkoop heeft geleid
- details over de landdeals komen altijd met een grote vertraging naar buiten, mogelijk wel 10 jaar. Over 10 jaar kan dit plaatje er dus heel anders uit zien.
- de grafiek is gebaseerd op 40% van het totale verhandeld landoppervlak, van de andere 60% is (nog) niet duidelijk in welk jaar het contract gesloten is.

Waar vinden de verkopen plaats?

Er zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd naar handel in land (PNAS en ETC), maar er is ook een database met alle bekende deals van grondverkoop (Landmatrix). Op basis van deze gegevens is een beeld verkregen van de wereldwijde deals van land. In totaal is hierbij ruim 109 miljoen hectare grond verhandeld. Dit komt overeen met 0,8% van al het wereldwijde landoppervlak. Het leeuwendeel (ruim 60%) van de deals gaat over grond in Afrika.

Percentuele verdeling van de landbouwgronddeals per continent
Percentuele verdeling van de landbouwgronddeals per continent (o.b.v. Landmatrix, PNAS en ETC)

De top 5 van landen waar de grootste deals naar het oppervlak hebben plaats gevonden zijn, Soedan, Congo, Indonesië, Filipijnen en Australië. Samen gaat het hierbij om 59,7 miljoen hectare, oftewel 55% van de deals.

Top 20 van de landen waar de meeste grond verkocht is
Top 20 van de landen waar de meeste grond verkocht is (o.b.v. Landmatrix, PNAS en ETC)

Niet elk land is echter even groot, daarom is het interessant om te zien welk percentage van het land is verkocht. De top 5 van de landen waar het meeste land is verkocht, bestaat uit Gambia, de Filipijnen, Liberia, Soedan en Sierra Leone. De kleine landen Gambia en Sierra Leone staan niet in de top 20 naar oppervlak, terwijl hier meer dan 15% van het land in buitenlandse handen is gekomen.

20 landen waar de meeste grond verkocht is voor landbouw
Top 20 van de landen waar het grootste percentage van het land verkocht is (o.b.v. Landmatrix, PNAS en ETC)

In 2014 zag de top 5 er iets anders uit, deze bestond uit Papoea-Nieuw-Guinea, Indonesië, Zuid Sudan, Congo en Mozambique.Sindsdien zijn er kennelijk veel ook oude deals bekend geworden, waardoor de top 5 veranderd is.
Landdeals kopers verkopers wereld
Bron: http://ensia.com/features/the-complex-world-of-big-land-deals/

Waar zitten de kopers?

Waar de kopers vandaan komen is minder helder weer te geven, mede vanwege het feit dat verschillende partijen uit meerdere landen samen grond kopen. Toch zijn er verschillende bronnen die in ieder geval een indicatie geven van waar de kopers zich bevinden.
In bovenstaand schema uit 2004 is aangegeven dat de kopers zich vooral bevinden in Amerika, het Midden Oosten, Zuidoost Azië en Europa.
Dat blijkt ook uit de onderstaande figuur (o.b.v. het PNAS onderzoek), de investeringen komen vooral uit de rijkere delen van de wereld, die zich bevinden in Amerika, het Midden Oosten, Zuidoost Azië en Europa.

Wereldwijde land koop en verkoop
bron:http://www.grida.no/graphicslib/thumbs/1805c933-493c-4b85-be16-ad06eb342332/large/africa-a-global-market-for-large-scale-land-acquisitions_2fd1.png

Waarom wordt land gekocht waar het gekocht wordt?

Land wordt aangekocht voor verschillende redenen, onder andere vanwege:
- meer voedsel om de bevolking in het kopende land te voeden (28 %)
- de productie van biobrandstoffen vanwege het broeikaseffect (17%)
- de bevolking uit het kopende land wil natuurgebieden kopen om deze te beschermen (6,8 %)
- meer natuurlijke hulpbronnen nodig door industrialisatie van het kopende land
- aanpassing van de regels vooral in Afrika heeft gemaakt dat investeringen aantrekkelijker zijn geworden.

Doel van landaankoop naar oppervlak van deals
Doel voor landaankoop naar oppervlak van de deals (o.b.v. Landmatrix)

Kortom, een gevarieerd pallet aan redenen om land te kopen, maar waarbij voedselproductie (inclusief biobrandstoffen) wel de meest bepalende factor is.

Geen opmerkingen: